Аԥсны аҳҭнықалақь Аҟәа… Аибашьра ҟалаанӡа ари ақалақь ԥшӡаҿы инхоз аԥсуаа хыԥхьаӡарала имаҷын. Еныкь Ҭодиа Шәлиман-иԥа еицырдыруаз, ипатриотыз, зыхьӡи зыжәлеи еидкыланы ирҳәоз аԥсуа хаҵан.Аԥсны ицоз аполитикатә еибырххарақәа еснагь дрылахәын.

Ашәҟәыҩҩы, апублицист Шамиль Ибрагим-иҧа Хокерба диит (20.01.1899) Аҧсны, Аҟәатәи аокруг Кәыдрытәи аучастка (иахьатәи Очамчыра араион) Очамчыра ақалақь аҟны – иԥсҭазаара ҿахҵәеит Лагодехи, Қырҭтәыла, 1942 ш.).

Ажьырныҳәамза 13 – 14 рзы Москва имҩаԥгаз аҟазара адунеи ачемпионат «Адунеи аҟазара» иахәҭакыз жанр рацәала еилаз жәларбжьаратәи афестиваль «Лидеры России» аҟны, Едуард Бебиа ихьӡ зху Аԥсны аҳәынҭқарратә акәашаратә ансамбль «Шьараҭын» аҿы иаԥҵоу ахәыҷтәы ахореографиатә студиа, Аԥсны зҽаԥсазтәыз артистка Анжела Дбар напхгаҩыс дызмоу «Иааирума» иреиҳаӡоу аԥхьахә «Гран-при» иахьаԥсахаз, иалахәын убасгьы ҳешьаратә жәларқәа иреиуоу аедыгьақәа рхаҭарнакцәагьы, Адыге-Хабль араионтә культуратә хан аҿы иаԥҵоу…

Адунеи ажәларқәа зегьы реиԥш, ҳажәларгьы жә́ытә-натә аахыс ирымоуп: рбызшәа, рҵас, рқьабз, рҟазара… даҽа милаҭк иалазмырҩашьо. Аҟазара уи доуҳатә культуроуп, ауаҩытәыҩса иԥсҭазаара иахәҭакуп, аҵакы адунеиаҿы инарҵауланы иахәаԥшуеижьҭеи акырӡа ҵуеит. Адоуҳа амч ахархәарала ианакәызаалак ауаажәларра рыбзазара еиҿыркаауан. Амилаҭтә хаҿра шьақәзырӷәӷәо аҟазараҵла амахәҭа жәпақәа ируакуп ажәлар рашәаҳәареи рыкәашареи.