Аԥсны аҭҵаарадыррақәа ракадемиаҿы имҩаԥысит ААР апрезидиум алахәылацәа реилатәара.
Амшхәаԥштә аҿы иқәгылан азҵаара хадақәа хԥеи, еиуеиԥшым ахь иаҵанакуаз даҽа зҵаараки.

Аԥсны акультуратә хәышҭаарақәа ирхадароу И.Папасқьыр ихьӡ зху Амилаҭтә библиотекаҿы есышықәса имҩаԥысуеит «абиблиоҵхы» зыхьӡу акультуратә усмҩаԥгатә. Уи хацыркын 2017 шықәсазы.
Ари аусмҩаԥгатә ашҟа иааиуеит Аԥсны ахи-аҵыхәеи зегьы рҟнытә ашколхәыҷқәа, астудентцәа, арҿиаратә гәыԥқәа.

Азареҭ Алықьса-иԥа Аиба диит хәажәкыра 25, 1944 шықәса рзы Гәдоуҭа араион Оҭҳара ақыҭан. 1960 шықәсазы далгеит Оҭҳаратәи абжьаратә школ. Адрҩашықәсан дҭалеит Ростовтәи афинанс-економикатә институт, афакультет «афинансқәе­и-акредити».
Уантәи 1963 ш. рзы арра иԥхьеит. 1964 шықәсқәа рзы арра дахысуан амшынаҵаҟатәи аҽазыҟаҵаратә гәыԥ аҟны.

Аԥсуаа рҽыбӷаҟазара амилаҭтә культура иахәҭакуп. Дыҷкәына, дыӡӷаб, ианыхәыҷу инаркны аҽықәтәашьа ддырҵон. Уи агәымшәара, аилҟьара, аԥстәы ахь абзиабара, уҳәа ацәаҩа бзиақәа ауаҩы иланааӡоит ҳәаиԥхьаӡаны. Аԥсуа иҽы еснагь дахӡыӡаауан, Аҽабӷаҟазара иахылҿиааит амилаҭтә хәмаррақәагьы.

Аҧсабара ахьчара иадҳәалоу азҵаарақәа еснагь ауаа ргәы иҵхо, лассы-лассы иаацәырҵуа, иаразнакгьы иаашьҭҧааны, инеиҵыхны, ҿыцбара ибаны излацәажәо акәны иҟоуп аамҭақәа зегьы рзы.

Иналукааша актиор, Аԥсни Нхыҵ-Уаԥстәылеи жәлар рартист Нурбеи Камкиа диижьҭеи 90 шықәса ҵит.

Маи 2 рзы Аҟәа, Ахақәиҭра ашҭаҿы имҩаԥысит Мшаԥныҳәа аламҭалазтәи «Афатә хаақәа рџьармыкьа» ажәбатәи ацәыргақәҵа. Уи иалахәын 50-ҩык инарзынаԥшуа, еиҿнакааит Аԥсны Ахәаахәҭра-Ааглыхратә палата.

Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистр Роберт Киут Ахада Иусбарҭаҿы имҩаԥысыз аилацәажәарра аҟны Аслан Бжьаниа иеиҳәеит иааиуа аԥхынра аҽазыҟаҵаразы инарыгӡо аусмҩаԥгатәқәа ртәы.

Владислав Григори-иԥа Арӡынба ихьӡ зху Ахьӡ-аԥша амузеи аҟны иаартуп Тамбов ақалақь аҿы еиҿкаау, Аџьынџьтәылатә еибашьра иазку амузеи ацәыргақәҵа. Уи азкуп Аџьынџьтәылатә Еибашьра 1941-45 раан игаз Аиааира амш.

Аԥсны аҭҵаарадырратә еилазаара ацәыӡ ду аиуит. 96 шықәса дшырҭагылаз лыԥсҭазаара далҵит аҭоурыхҭҵааҩ, археолог, Аԥсны акультура зҽаԥсазтәыз аусзуҩ, , Аҳәынҭқарратә музеи аҿы Аԥсны аҭоурых ажәытәӡатәи, абжьаратәи ашәышықәсқәа рыҟәша абжьгаҩ хада, Ахьӡ-аԥша аорден ахԥатәи аҩаӡара занашьоу, Аԥсны аҭҵаарадыррақәа ракадемиа ҳаҭыр зқәу адоктор Мирра Хоҭелашвили –Инал-иԥа.

Ааигәа абызшәатә политиказы Аҳәынҭқарратә усбарҭа аҟны имҩаԥысит ҿыц иҭыҵыз аԥсуа бызшәа рҵара иазку ашәҟәқәа хәба рӡыргара. Арахь иааԥхьан ашәҟәқәа реиқәыршәара иазааԥсаз аҵарауаа, абызшәадырҩцәа.

Ажәҩан аҿоуп иахьыҟоу, ишдыру еиԥш, аеҵәақәа рдунеи. Амзеи дареи еицрыгашьа шрымам еиԥшҵәҟьоуп, ихьыԥшшәылоу аеҵәақәа жәаҩеи, ажәҩан ахь ирхоу еихыршьу ахҿақәа хԥеи знубаало ицәеиқәаиаҵәоу Абираҟи, жәытәӡаахыс уи зҭоурых иаласоу, хылҵшьҭрала иаҳзааигәаӡоу адыга жәларқәеи ахааназ еиҟәыҭхашьа шрымам.