Ақьырсиантә ныҳәа дуқәа ируаку – Иаса Қьырса Иӡаахра Амшныҳәа иаԥхьанеиуа ахәылԥаз ажьырныҳәамза 18 иақәшәоит. Ари ауха, ишаԥу еиԥш, ақьырсианца ачарыц иалху ацхеи ашәырҩеи зларҵо ачгьахьачыс хаа ҟарҵоит. Ари ачыс жәытә-натә аахыс аиҭаҿиара, аԥсҭазаара ахацыркра символра азнауан.

Аԥсны аҳәынҭқарратә дачақәа Русбарҭа аиҳабы Беслан Кәыҵниа аӡиа Риҵа аҟны иҟоу «Сталин идача» аукцион аҟынтәи ирҭиизшәа аинформациа аларҵәара инамаданы аҳәамҭа ҟаиҵеит. Беслан Кәыҵниа атәылауаа ауаажәларра рыҩныҵҟа аибарххареи аҭагылазаашьа ашьақәҟьареи иашьҭоу џьоукы ирҳәо, ирыҩуа харҵаанӡа, уи аԥхьа ироуз адыррақәа аофициалтә хыҵхырҭақәа рҟны игәарҭаларц азы ааԥхьара ҟаиҵоит.

1992-1993 шықәсқәа ­рзтәи ҳџьынџьтәылатә еибашьра ишналагаз еиҧш, хатәгәаҧхарала иҳацхраарц иааз рфырхаҵара ҳажәлар ргәалашәараҿы наунагӡа иаанхоит. Аҧсни уи иқәынхоз ажәларқәеи ашәарҭара бааҧсы ҳанҭагылаз зхы-зыҧсы иамеигӡакәа, акаҵәарақәа ирхыҵны иҳавагылаз рхыҧхьаӡара наӡон хнызқьҩык рҟнынӡа, урҭ рахьтә 260-ҩык инареиҳаны ҳаҧсадгьыл ахақәиҭтәра рхы ақәырҵеит. Шьак еицалҵыз Нхыҵ-Кавказтәи ҳаешьаратә жәларқәа рхаҭарнакцәа рыдгылара, ргәашьамх арҵаруан, ргәамч ҩбанатәуан, аиааира инагӡаны агәра днаргон ҳҵеицәа.