Ноиабр 15 рзы Ауаажәларратә палатаҿы имҩаҧысыз  азыӡырҩра азкын «Иахьатәи ҳаамҭазы Аҧсны ҭыҧс иааныркыло ауаажәларратә еиҿкаарақәа».

Ааигәа, Аҧсны Жәлар Реизара адепутатцәа гәыҧҩык усуратә визитла ирҭааит Урыстәылатәи рколлегацәа.

Аиҧылара хықәкыс иаман Пицундатәи Аҳәынҭқарратә дача азҵаара алацәажәара. Абри азҵаара инамаданы аделегациа иалахәыз ажурналистцәа рзы апресс-конференциа мҩаҧыргеит. 

Кавказ ажәларқәа иџьбароу аҟазшьа рымоуп ҳәа шырҳәогьы, ахынкылара рылоуп. Ирымоуп ачҳара. Ачҳара ҕәҕәа рылан аҧсуа жәларгьы. Ачҳарақәа акуп иҩбоуп. Уи урхар алшоит ахьаа ҕәҕәа ачҳарахь. Мамзаргьы ауаҩы егьа акы дахыццакуазаргьы ичҳаны, дызхыццакуа аҧеиҧшра. Ачҳара инаваргыланы аҧсуаа цәаҩаны ирылан ҳҵас-ҳқьабз иузаҟәымҭхо, ҿырҧшыла ада ажәала иузеиҭамҳәо – аҧсуара. Аҧсуара ауп изыдҳәалоу абырг данцәажәоз илабашьа иаирсыз иааигәара игылаз арҧыс ишьапы  ишалаҟацазгьы, иажәа  еиҧимҟьарц азы ахьаа чҳаны абырг иажәа далгаанӡа ҿымҭ игылара.

Роман Владимир-иҧа Ҵереҭели диит 1973 шықәса сентиабр 13, рзы Очамчыра араион Тамшь ақыҭан. Тамшьтәи абжьаратә школ даналга,  дҭалоит азанааҭ-техникатә аҵараиурҭа  (Қарҭтәи афилиал). Ибзианы далгоит 1990 шықәсазы. Ашьҭахь аррамаҵура ихигон Агәыӡера, командирс диман Гари Бигәаа.

Роман дҿырҧшыган аррамаҵураҿы, – «имаашьоз, иааӡаз, ламысла  идырҵоз зегьы наигӡон, ахәыҷы бзиа дҩашьом» – иҳәалон икомандиргьы зны-зынла. Роман уи иныҧшит аибашьраҿгьы…

Лыхнашҭа. Ижәытәӡоу, иссирӡоу, еснагь иҿоу, ҳаҧсадгьыл агәеисырҭа, ҳгәацаҧха! Аҧсуа дзырҿыхо, дзырхәыцуа, аҭоурых ӡыблара далызго, ашҭа-ҧшьахь ҳхьазырҧшуа! Ашҭа гәырҕьа-ччабжьыла иҭәуп. Асасцәа аднакылоит.

Лыхнашҭа иахыҩуеит аҧсуа жәлар рфырхаҵаратә ашәақәа. Гәдоуҭа араион 20 қыҭа хазы-хазы рашҭақәа рҿы еиҿыркааит рхатәы, ақыҭақәа рҭоурых уазҳәо рцәыргақәҵақәа. Раҧхьаӡа акәны ақалақь Афон Ҿыц ахатә ҭыҧ аман, ибзиангьы. Аҧсуаа рынхарҭақәа рҿы ажьи иҟаҵамҭақәа иалкааз аҭыҧ шрымаз аарҧшын. Ажьи қәыҧш джьиуан, икәон. Абиҧарақәа реимадареи аҧсуа жьицәа рҟазареи аҿар ралархәра ҿырҧшыган.

Жьҭаара 24 инаркны 28-нӡа Аҧсны ашколқәа зегьы рҟны имҩаҧыргоит, шьҭа итрадицианы ишьақәгылаз "Аҧсуа бызшәа амчыбжь". Аҧсуа бызшәа аӡыргара  хықәкыс измоу аусмҩаҧгатә еснагь азҿлымҳара бзиа амоуп.

Уи инамаданы хаҭала Аҟәа ақалақь иаҵанакуа ашколқәа рҟны "Аҧсуа бызшәа амчыбжь" шымҩаҧысуаз аилкаараз, ҳара ҳлыҿцәажәеит Аҟәа ақалақь Ахадара аҵара аусбарҭа аҧсуа бызшәеи алитературеи рспециалист хада Нонна Ломиа-ҧҳа.

Ҳазҭагылоу аамҭа, еснагь еиҧш, маҿа-маҿа еилоуп, аҧсҭазаара аҵла зықәгылоу адгьыл адац-ҧашә аларсуп, аҧсабара анарха иацнаҵоит, иарҕәҕәоит. Дгьыли жәҩани шаҳаҭс измоу аҧсҭазаара аҵла ҧсыс иахоуп, ашықәс аамҭақәа  ирыцуп: зны аиаҵәара иҭалаҳауп, ҽазны амахәҭақәа ирҿассы ирҿоу абҕьқәа ҩеижьхоит, ишнеи-шнеиуа иҿышәшәоит, адгьыл иазцоит. Аҵла амахәҭақәа хахаӡа иаанхозаргьы, ргәыҕра дырӡуам, аамҭақәак рышьҭахь, ҩаҧхьа рпытҟәырқәа ылыргоит, абҕьқәа рҿалоит, еиҧынчыла ирызҳауеит. Абас, џьашьахәшәа, аамҭеикәшара иацуп, иузеиҟәымҭхогьы  еимадоуп.

Ааигәа имҩаҧысит Аҧсны Аминистрцәа Реилазаара аилатәара. Амшхәаҧштә аҟны иқәгылаз азҵаарақәа рахьынтә зегьы реиҳа инарҭбааны иазааҭгылан 2023 шықәсазтәи Аҳәынҭқарратә биуџьет азы азакәан апроект. Уи азы ажәахә ҟаиҵеит Аҧыза-министр ихаҭыҧуаҩ, афинансқәа рминистр Владимир Делба.

Аҧсны Аџьынџьтәылатә еибашьраан зыҧсҭазаара ҿахҵәаз аурыс поет, ажурналист Александр Бардодым есышықәса Афон Ҿыц анышә дахьамадоу игылоу ибаҟа иаҭаауеит ашколхәыҷқәа, ашәҟәыҩҩцәа, иҩызцәа, инышәынҭраҿы ашәҭқәа ықәырҵоит. Сынтәагьы, Аиааира – 29 шықәса ахыҵра аныҳәа азгәаҭараан еиҧш, уи даниз амш октиабр жәаф рзы ибаҟа иаҭааит, хатәгәаҧхарала Аҧсны ахьчара иааз апоет дыргәаладыршәеит.

Виачеслав Аблоҭиа 80 шықәса ихыҵит

«Сара бзиа избоит, аӡәы исыдигало, ма ишигәаҧхо ҳәа акәымкәан, схы сақәиҭны, исгәаҧхо алхны, уи ахәҭаны ишысыҧхьаӡо ала аусура. Аиашазы, ауаҩы ихатәгәаҧхарала, иара иҭахны, ҩнуҵҟала дазхәыцны игәы азыҳәаны иҟеиҵо, анаҧшыҩгьы, ахәаҧшыҩгьы иргәамҧхарц злшом, еиҳагьы ргәы иақәшәо иҟалоит», – абас ҳаиҿцәажәара хацыркуа дҳацәажәон ааигәа 80 шықәса зхыҵыз Аҧсны жәлар рартист, акинорежиссиор, асценарист, Урыстәыла акинематографистцәа Реидгыла алахәыла, «Ахьӡ-Аҧша» аорден III-тәи аҩаӡара занашьоу, акиностудиа «Аҧсуафильм» аиҳаби асахьаркыратә напхгаҩи, Д.И.Гәлиа ихьӡ зху Аҳәынҭқарратә премиа алауреат Виачеслав Андреи-иҧа Аблоҭиа.

Аҧсны Ахада Аслан Бжьаниа Аҧснытәи аҳәынҭқарратә университет 90 ш. ахыҵра аиубилеи иазкны имҩаҧысыз агәырҕьаратә еилатәара далахәын, дагьықәгылеит.

Октиабр 14 рзы Аҟәа иазгәаҭан Аҧснытәи аҳәынҭқарратә университет 90 ш. ахыҵра аиубилеи. Ҳтәыла аҵараиурҭа хада азы акрызҵазкуа арыцхә ахатә ҭоурых амоуп, имариамыз амҩа ианысит, иалыршауа еихаҳауа аихьӡара ҿыцқәа раарҧшразы агәҭакы бзиақәагьы ыҟоуп.

Аиубилеитә усмҩаҧгатәқәа аҽрылархәразы Аҟәа иаҭааит Урыстәылатәи Афедерациа иреиҳау аҵараиурҭақәа, Аахыҵ-Уаҧстәыла уҳәа рҟнытә, иара убас Урыстәыла Аҳәынҭқарратә Дума адепутатцәа, аӡәырҩгьы адныҳәаларақәа аарышьҭит.