Аԥсуа ҭҵаарадырреи акультуреи рҿы здаҟамлац ахҭыс ҟалеит. Аҭыжьырҭа «Academia» аҟны акьыԥхь абеит аа-томк зҵазкуа аԥсуаа рнарҭтә епос.
Аредактор-аиқәыршәаҩ – Аԥсны аҭҵаарадыррақәа ракадемиа апрезидент, ААР академик, Урыстәылатәи аҭҵаарадыррақәа ракадемиа аҳәаанырцәтәи алахәыла Зураб Џьапуа. Аиқәыршәаҩ ХХ ашәышықәса 80-тәи ашықәсқәа раахыс арҭ аепикатә текстқәа реизакреи реихшареи далагахьан. Аматериалқәа аҭыжьра разырхиаразы аусура хықәкыла ихацыркхеит 2005 шықәсазы. Ари аус рнапы шалакыз иалакын усҟан Зураб Џьапуа иаспирантцәаз, иахьа аԥсуа ҵарауаа қәыԥшцәа Наала Барцыци Саида Ҳаџьыми.
Ари амилаҭтә проект адунеи абара аԥсуа жәлари аԥсуа ҳәынҭқарреи рзы хҭыс дуӡӡоуп. Атомқәа шьақәыргылоуп иахьатәи атекстологиатә принципқәа рыҩаӡарала. Ашәҟәқәа еидыркылоит иахьанӡа еиқәханы иааз аԥсуаа рҿаԥыцтә культура адоуҳатә баҟа хада – «Нарҭаа» – ирызку аҳәамҭақәеи урҭ рвариантқәеи хаҭәааны. Аизга иацуп аредактор-аиқәыршәаҩ инеиҵыху иҭҵаамҭа, атекстқәа ркомментариқәа, рсемантикатә рбагақәа, ашәақәа рнотақәа уҳәа убас аҳәамҭақәа хазырҭәаауа аҭҵаарадырратә згәаҭарақәа.
Жәа-томкны иҟоу аҭҵаарадырратә, академиатә ҭыжьымҭа, хымԥада, шьаҭамырӡгахоит аԥсуа жәлари Аԥсуа ҳәынҭқарреи рзы. Атомқәа лагала духоит кавказдырраҿы, иара убас адунеитә епикатә традициақәа рыҭҵаараҿы.

ААР Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт анапхгареи аколлективи гәалсра дула адырра ҟарҵоит лыԥсҭазаара дшалҵыз аҵарауаҩ, аҟазараҭҵаара акандидат, аҭоурыхтә ҭҵаарадыррақәа рдоктор, Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ нага Мери Мушьни-иԥҳа Ҳашба

М.М. Ҳашба диит мшаԥымза 5, 1937 шықәсазы Аҟәа ақалақь. 1961 шықәсазы далгеит Қарҭтәи аконсерваториа амузыкаҭҵаара ахырхарҭала. 1974 шықәса инаркны акыр шықәса инеиԥынкыланы аус луан Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аҟны. Мери Мушьни-иԥҳа еснагь активла далахәын Аԥсни уи анҭыҵи имҩаԥысуаз еиуеиԥшым Жәларбжьаратәии Зегьыеидгылатәии аҭҵаарадырратә конференциақәа, афорумқәа, апленумқәа. М.М. Ҳашба 1991 шықәсазы Миклухо-Маклаи ихьӡ зху Аетнологиеи Антропологиеи ринститут аҿы илыхьчеит адоктортә диссертациа аҭоурыхҭҵаара ахырхарҭала, 2008 шықәсазы ААР алахәыла-корреспондентс далхын. Мери Мушьни-иԥҳа лыҭҵаарадырра азкын амузыкатә фольклор, амузыкаҭҵаара аҭоурых, аԥсуаа рмузыкатә культура аҭоурых аҭҵаара.
ААР Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт анапхгареи аколлективи гәалсра дула ирыдышшылоит зыԥсҭазаара иалҵыз ҳҵарауаҩ нага, аԥсуа музыкаҭҵааҩ Мери Мушьни-иԥҳа лыуацәеи лҭынхацәеи. Аҵарауаҩ лыҟамзаара даара цәыӡ дууп Аԥсуаҭҵааратә институт аколлективи аԥсуа ҭҵаарадырреи рзы. Мери Мушьни-иԥҳа лгәалашәара наунагӡа иаанхоит ҳгәаҿы. Хашҭра лықәым.

ААР Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт анапхгареи аколлективи

Сынтәа, ишдыру еиҧш, агазеҭ «Аҧсны» 105 шықәса ахыҵит. Уи аамҭа иалагӡаны хыҧхьаӡара рацәала аҳәса аус рухьан, иҟоуп иахьа уажәраанӡагьы агазеҭ амаҵ азызуа. Урҭ рахь иаҵанакуеит: ажурналистцәа, акьыҧхьыҩцәа, акорректорцәа уҳәа. Агазеҭ аҭоурых агәылалара ара иаҭыҧым, уи иазкны астатиақәеи ашәҟәқәеи ҭрыжьхьеит ҳҵарауаа.

Ашәҟәыҩҩы, ажурналист, апублицист Борис Кәаҷаҷа-иҧа Қаџьиа 49 шықәса раҧхьа 1975 шықәса рзы агазеҭ «Аҧсны ҟаҧшь», иахьа «Аҧсны» аредакциа ашҟа дымҩахыҵит усура ҳәа. Агазеҭ «Аԥсны ҟаԥшь» аредакторс иҟаз Сергеи Михаил-иԥа Кәыҵниа мызки бжаки ҧышәарак аҳасабала ҿҳәарас иҭаны аусура далаиргоит. Абар уи аахыс уажәшьҭа 50 шықәса дазааигәахоит.

Жәаа шықәса зхыҵуаз аҭыҧҳа дымҩахыҵит агазеҭ аредакциа ашҟа, алаҳәараҿы илбаз аусурҭа ҭыҧ адҵааларазы. Усҟантәи ашықәсқәа рзы агазеҭ «Аԥсны» «Аҧсны-ҟаҧшь» ҳәа иҭыҵуан. Редакторс дыҟан Сергеи Кәыҵниа.

Аҧсны зҽаҧсазтәыз ажурналист Валери Џьота-иԥа Амаршьан ааигәа 80 шықәса ихыҵит. «Ахьӡ-Аҧша» аорден ахҧатәи аҩаӡара занашьоу, акыр шықәса амилаҭтә журналистика амаҵ азызуз, ҷыдала агазеҭ «Аԥсны» зџьабаа аду ииубилеи ашьҭахь игәы ззыбылуа иусура хатәгәаԥхарала иаанижьит, аԥсшьарахь диасит. Аха лассы-лассы аредакциа даҭаалоит, аусзуҩцәеи иареи еибабоит, ажәытә-аҿатә ирылацәажәоит.