Владимир Џьгәанаҭ-иԥа Кәарҷелиа диит 1919 шықәса ииун азы Аҷандара ақыҭан анхаҩы иҭаацәараҿы. Алагамҭатә ҵара иоуит иқыҭа гәакьаҿы, 1930 инаркны 1936 шықәсазынӡа Гәдоуҭатәи абжьаратә школ аҟны аҵара иҵон.

Аԥсуа ҵарауаҩ ду Шьалуа Инал-иԥа ииҩыз ари астатиа агазеҭ «Аԥсны ҟаԥшь» ианылеит 70 шықәса уажәаԥхьа. Аԥсны жәлар рпоет Д.И.Гәлиа диижьҭеи 80 шықәса анҵуаз – 1954 шықәса февраль 21 аҽны.

 Аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы Аԥсны иаҭаауа рхыԥхьаӡара иацымлозар – иагхом. Иаҳараӡак уи зыдҳәалахаз Урыстәыла, Украина имҩаԥнаго арратә операциатә ҷыда ауп, избанзар, мраҭашәараа, Америка раԥхьа инаргыланы, рыжәҩахыр еибыҭаны ҵҩа змам асанкциақәа адҟаҵалара мшаҿыц иаҿуп. Ԥасеиԥш, атуристцәа иахьырҭаху ицо-иаауа аҭагылазаашьа ыҟам. Иуаӷоу, узҭахым, уатәазымбо аҳәынҭқарраҿы ҭынч, умшәа-умырҳа ԥсшьашьас иҟоузеи?

Изаамҭанутәи аҿар рдаҟьа «Ашарԥы-Еҵәа» аҟны ишәыдаагалоит астатиақәа реиԥш, ажәа сахьарк амаҵ аура – ажәеинраала аԥҵара зҽазызшәо, уи абаҩхатәра акәиц злоу, зҩымҭақәа раԥхьаӡа  акәны акьыԥхь ианыло аҿар рырҿиамҭақәагьы

Сара схатәы – аԥсуа бызшәа даараӡа ибеиоу бызшәоуп. Аҩыратә культура заанаҵ идырҿиартә аҭагылазаашьа рмоузаргьы, аԥсуаа ижәытәӡоу ажәларқәа иреиуоуп.

Хнырҳәышьа змам, нҵәара зқәым аамҭа егьа ирласны ицаргьы, ауаҩы игәаҵа зырԥхо, мҵәыжәҩада жәҩан ахь дзышьҭуа, ҵа змам атыша данхықәгылоу агәыӷреи амчи изҭо, даҽазных ҵәымыӷҵас игәы иалало Ажәа.