Ажәытәан ауаа ҵарада ахшыҩ рыман, уи зырҵабыргуа аҧсуа ажәаҧҟагьы ыҟоуп, "Аҵара сасуп, ахшыҩ аҧшәымоуп" ҳәа. Аха, аамҭа акыр ҧхьаҟа ицеит, ауаҩытәыҩса ихәыцрақәа, ихымҩаҧгашьа, инырра, идырра уҳәа аҽаҧсахит, еизҳаит, аҽарҭбааит. Ҳәарада, хшыҩла ихәыдоу аҵараҿгьы дымхьысҳахар залшаӡом, аха ауаҩы ахшыҩ имоуп мацарагьы азхаӡом, ахшыҩ аҧыжәара шагогьы, уи аҵарадырра анацым ихаҭәаам.

2022 шықәсазы Аҧсны аҧсуа-аурыстә археологиатә експедициа аҳәаақәа ирҭагӡаны ажәытә қалақь Гиуенос (Очамчыра) имҩаҧысуан аҧшаарақәа. Аҧсуа-аурыстә експедициа Аҧсны аусура хацыркын 2002 шықәсазы. Иара напхгара арҭоит Аҧснытәи аҳәынҭқарратә музеи аиҳабы, Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аҧсуаҭҵааратә институт археологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ еиҳабы А.И. Џьопуеи Урыстәыла аҭҵаарадыррақәа Ракадемиа иатәу Археологиатә институт аҭҵаарадырратә усзуҩ еиҳабы, Мрагыларахьтәи аинститут аиҳабы ихаҭыҧуаҩ А.И. Скакови.

"Злахьынҵа зцымныҟәаз" – абас ахьӡуп Аџьар Ҟаҧшь Жәларбжьаратәи Аилак Амиссиеи "Аҭынчреи асоциалтә иашареи рзы Аҧсны анацәа" Рхеидкылеи еицҭрыжьыз ашәҟәы. Ари 1992-1993 шықәсқәа рзы Аҧсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра аан хабарда ибжьаӡыз ирызку ажәабжьқәа реизга мацара акәым. Уаҟа икьыҧхьуп аибашьра анцоз хабарда ибжьаӡыз 151-ҩык рҭаацәеи, ргәакьацәеи, рҭынхацәеи ргәалашәарақәа. "Шамахамзар иуҧыхьамшәо, хабарда ибжьаӡыз аҧсҭазаара ишахәаҧшуаз, ишгәныркылоз зныҧшуа дунеихәаҧшышьоуп", – абас иҩит аҭыжьымҭа иациҵаз…