Иапониатәи аоператә шәаҳәаҩы Масаши Тсуӡи (Masashi Tsuji) Иапониа аконцерт аҟны аҧсуа гарашәа «Шьышь-нани» наигӡеит. Аҧсышәала ашәа атекст аҵараҿы дицхрааит Германиа иҟоу Аҧсны адәныҟатәи аусқәа Рминистрра ахаҭарнак Хьыбла Амҷба. «Ари ашәа Иапониатәи азыӡырҩцәа аршанхеит», – абас сзиҩит Масаши… Уи Берлин сиҧшааит Англиатәи апрофессор-кавказҭҵааҩ, акыр иаҳзаҧсоу Џьорџь Хиуитт ибзоурала. Масаши аҳәара ҟаиҵон Германиа ашәа аҧсуа текст аҵараҿы ацхыраара изҭаша аӡәы иҧшаара.

Анарха змоу жәларуп арҿиаҩцәа, аҟазацәа дуқәа злиааз ажәлар. Уи аганахьала ҳарҭ аҧсуаа иҳамоуп гәадурала ҳазхыҽхәаша ашәҟәыҩҩцәа, асахьаҭыхҩцәа. Бла иабо, хы иаҧсоуп ҳәа шырҳәо еиҧш, лассы-лассы рырҿиара ҳагәылархалоит, ҳаблақәа дыргачамкуеит ҳсахьаҭыхҩцәа раҧҵамҭақәа. Аҟәа, асахьаҭыхҩцәа Рцәыргақәҵатә зал аҿы еиҿкаауп «Аҟәа – еснагь иҳацу аныҳәа» зыхьӡу ацәыргақәҵа. Уи еиҿылкааит аҟазара аҧсы ахьҭоу здыруа, арҿиара знапы алаку аҿар – агьама ҳаракы рылазааӡо, Ельвира Арсалиа.

Жәларбжьаратәи аӡбарҭа иаҭатәыз Ақырҭуа фашистцәа 1992-1993 шықәсқәа раан ҳауаажәлар зҭадыргылаз аҧсуа милаҭ ҳхатәы дгьылаҿ шьаҭанкыла ҳақәхны ҳ-Аҧсадгьыл ҧшӡа Анцәа иҳанаишьахьоу, ҳнырҵәаны ҳартәыртәырц шырҭаххаз сазааҭгылоит. Уаанӡа иаҳзыруқәахьаз азымхозшәа, ҳмилаҭ аҵәаҕәа ахьыршьырц иаҿыз ҳгәылацәа "хазынақәа". Аха ус егьа иҟазаргьы, "ажәа ахы мҳәакәа аҵыхәа узҳәом" ҳәа шырҳәо еиҧш, аибашьра аан ҳауаажәлар ирхыргаз хҭысқәак сырзааҭгыларц сҭахуп.