Еицырдыруа аԥсуа хореограф Кандид Ҭарба иахьа иԥсы ҭазҭгьы ихыҵуан 80 шықәса.  Аԥсны жәлар рартист, "Ахьӡ-Аԥша" аорден аҩбатәи аҩаӡара занашьоу, Аҳәынҭқарратә акәашаратә ансамбль "Кавказ" шықәсы рацәала напхгаҩыс иҟаз Кандид Ҭарас-иԥа Ҭарба диит 1944 шықәса, маи13 рзы Очамчыра араион Мықә ақыҭан.      Аԥсны еиԥш уи анҭыҵгьы еицырдыруаз ахореограф, асцена зырцәажәоз акәашаҩ иԥсҭазаара зегьы азикит аԥсуа культура. Кандид Ҭарба иԥсеиԥш бзиа иибоз изанааҭ ашҟа имаз абаҩхатәра ихьӡ наунагӡа иааннажьит акәашара аҭоурых аҟны.   Кандид Ҭарба иԥсҭазаара далҵит 2016 шықәса, маи 1 азы.

Зыхьӡ еицамкуа аҟаза ду Кандид Ҭарба изку анҵамҭа шәаԥхьарц шәылшоит агазеҭ "Аԥсны" анаҩстәи аномерқәа   руак аҟны.

Амшцәгьа иахҟьаны Очамчыра араион аҿы аӡиас Дӷамшь иаԥну ақыҭақәа Џгьарда, Ӷәада, Кәтол рынхацәа аԥхасҭа рнаҭеит. Зҳәаақәа ирҭыҵыз аӡыиас анхарҭа ҭыԥқәа ирыҵалеит, аԥстәи аԥсаатәи ааха ӷәӷәа роуит. Шаҟа нхарҭа ҭыԥ аӡы рыҵалаз макьана аҳәара уадаҩуп. Аԥсабаратә рыцҳара ахьыҟлаз аҭыԥ ахь инеит араион анапхгара.

Иналукааша аԥсуа шәҟыҩҩы ду, аҳәынҭқарратәи ауаажәларратәи усзуҩы, Аԥсны жәлар рпоет, Ҟабарда-Балкариеи Адыгеиеи Ареспубликақәа рҿы жәлар рышәҟәыҩҩы Баграт Уасил-иԥа Шьынқәба иахьа имшира ауп. Убри инамаданы, апоет анышә дахьамадоу иҳаҭгәын аҟны ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵарц, дыргәаладыршәарц уахь инеит Аԥсны ауаажәларратә усзуҩцәа, ашәҟәыҩҩцәа, ашколхәыҷқәа.         

Дырмит Гәлиа ихьӡ зху Аԥсны Аҳәынҭқарратә премиа алауреат Баграт Уасил-иԥа Шьынқәба диит 1917 шықәса, маи 12 рзы Очамчыра араион Ҷлоу ақыҭан. 

Баграт Шьынқәба ирҿиаратәи иуаажәларратәи усура азы ианашьоуп аорденқәеи амедалқәеи жәпакы, ихҵоуп иреиҳаӡоу аҳаҭыртә хьӡқәа. Апоет иԥсҭазаара далҵит 2004 шықәсазы, 87 шықәса дшырҭагылаз. Анышә дамадоуп Аԥсны аҳҭнықалақь Аҟәа.

Маринтәи атеатр аиҳабы – асахьаркыратә напхгаҩы Валери Гергиев иааԥхьарала Аԥснытәи Аҳәынҭқарратә хортә капелла рхы аладырхәуеит Москватәи Амшаԥтә фестиваль. Афестиваль мҩаԥысуеит мшаԥымза 25 инаркны лаҵарамза 16-нӡа. Уи иалахәхоит, иара убас, Урыстәыла еиуеиԥшым ақалақьқәа рҟнытә аколлективқәа.

Нарҭаа ирызку аԥсуа фырхаҵаратә епос зегьы еидызкыло жәа-томк зҵазкуа аҭҵаарадырратә, академиатә ҭыжьымҭа аа-томк аҭирҭақәа рахь инагоуп.
Анапаҿы аиура иазҿлымҳаз аԥсуаа рнарҭтә епос аизга аархәарц рылшоит Аҟәа ақалақь ашәҟәыҭиирҭақәа рҟны, иара убасгьы Аҧсны аҭҵаарадыррақәа ракадемиаҿы еиҿкаау Академшәҟәы аҟны.