Сынтәа Урыстәылеи Ҭырқәтәылеи реибашьра 154 ш. ахыҵит. Кавказ ажәларқәа рыԥсадгьыл иқәганы иӡхырҵеижьҭеи ашықәс рацәа шцахьоугьы, уи ахәра ӷьара ақәымкәан иаанхеит. Ашьхаруаа жәларқәа зегьы лаӷырӡыла уи ахҭыс абиԥарала еимдо иааргоит.

2023 ш. лаҵарамза 21 рзы Ақалақь-Фырхаҵа Гәдоуҭа ажәлар еизаз иргәаладыршәон атрагедиа ду. С.П. Дбар ихьӡ зху Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра Аҳәынҭқарратә музеи аҟны амҳаџьырцәа руадаҿы абаҟа аартуп. Абаҟа автор ихы иаирхәеит Аԥсны жәлар рпоет Б.У. Шьынқәба иажәеинраала «Амҳаџьыраа ргарашәа» аелементқәа.

Еиқәаҵәа маҭәала еилаҳәоу Ан–лхәыҷы дылгәыдкылоуп. Иаалыкәыршаны аӷа ибџьар лывагылоуп. Ахәаԥшҩы ицәа дыҭнар­ӡы­ӡаауеит, игәы арԥшаауеит. Ари аскульптура авторс дамоуп асахьаҭыхҩы-аскульптор Алхас Валери-иԥа Кәырмазиа.

Агәалашәаратә еиԥылара иалахәын: Гәдоуҭа араион ахада Б.Боџьгәуа, Гәдоуҭа араион адепутатцәа реилазаара ахантәаҩы В.Малиа, араион ахада ихаҭыԥаҩ В.Аҩӡба, ауаажәларра, ашколхәыҷқәа.

Абаҟа аартраҿы Аԥсны зҽаԥсазтәыз артист Наҭико Бигәаа «Агарашәа» налыгӡеит. Гәдоуҭатәи №5 абжьаратә школ аҵаҩцәа ажәеин­раалақәа ирыԥхьеит.