Ареспубликатә ҳәынҭқарратә усҳәарҭа «Аҧснымедиа»
Ҟазак иаҳасаб ала апоетесса илылшеит, даҽа ҧсуа поетк иҿы иуҧымло лара илнапкымҭоу ажәеиҿкаара аҧҵара. Лажәеинраалақәа рҿы иҭышәынтәалахьоу аҧсуа жәеинраала аформа дҭымҵкәа, илыҧшааит лара илтәу аформеи, аҳәатәи аҳәашьеи. Асахьаркыратә цхыраагӡақәа рҳәаа еиҵылхит, урҭ лҩымҭақәа рҵаки рформеи агәылырҭәаараҿы, аиҿкаара-араӡараҿы рылшарақәа кыр илырҭбааит. Ажәакала, И.Аҳашҧҳа аҵыхәтәаны иаҧылҵаз лажәеинраалақәа аҧсуа поезиа зегьазы еихьӡара дууп, зымҵәыжәҩақәа ҧшӡа еиҵызхыз аҧсуа поезиа арҿиаҩцәа дреиуоуп.
Владимир Агрба
Ахақәиҭра
Шаҟа инасыҧузеи
иухәыцуа ануҳәо
Шаҟа инасыҧдароузеи
иуҳәаша анухәыцуа
С.Довлатов
Аидара ушаҵоу ҧсеиҭакра ауӡом,
Зеидара ззымго мҩасҩы духьӡом.
Амҩа хақәиҭрам, ҧшаныҟәаз ишам,
Зымҩа ианхалаз ламысдак изгам.
Ажәа мыцҳәагам, саркьалуп, иҧшьоуп,
Иухәыцуа ануҳәо уқәазгьы ишьоуп.
Ашәахәамҩақәа ирнысуеит Амра анаауа,
Ихәыцу зегь ҧхыӡуп ицоит ишаауа.
Ахәра дырҕьарцаз «Ахәрашәа» рҳәоит,
Ахрақәа ргәашьамх «Ахрашәа» иарҕәҕәоит.
Аҵых иагәылхо ахәыцрақәа ирҭоуп,
Иуҳәаша мхәыцкәа иухәыцуа уҳәоу?
Убри акоуп уҿызхуа, умҩа азыртуа,
Угәы амца еибакыра абас избылуа.
Сушьҭоуп сухьымӡо, сеидароуп схаҭа,
Исхәыцуа сҳәап ҳәа, инҵәозаргь суахҭа.
Инасыҧуп, издыруеит, уи сназго хара,
Иухәыцуа уҳәароуп, мыцҳәарҭам ара.
Аидара ушаҵоу ҧсеиҭакра ауӡом,
Аҵых иҧнашәаз иануҭаху ишом.
Иухәыцуа ануҳәа насыҧгәашә атуеит,
Аидара ушаҵоу ҧсеиҭакра ауеит.
Аҩашәхак реиҧш амшқәа шҧеиҧшу,
Иахьа узхьымӡаз уаҵәы уаҿуп.
Кәыркәа шоураз амра шҧашу,
Ахьҭа анааишагь иазыҧштәуп.
Амш аамҭоума, ихәлар ишома
Арҭ азҵаарақәа еилкааӡам,
Амреи амзеи зны еиқәшәома
Ҳдырра уанӡа инаӡаӡом.
Усқәак ҳамоуп ҳнап ианиҵаз,
Ҳақә ҳаҧырҵны ҳазцаӡом,
Ҳаҩны дгьылуп, иҧшьа ҳазниҵаз
Ҩада уҧшыргьы узҧырӡом.
Адунеи амҵәыжәҩа иантәалоу,
Ҳазмароу зынӡа ихәыҷӡоуп,
Дырра зымха зыхь згәалоу
Иуцәыӡуа ахьыҟоу уара уҿоуп.
Адунеи маӡоуп иршазаргь,
Акәа уҭыхаргьы иубаӡом.
Ега жәаҧшӡала иуҳәазаргь,
Ихьчам Ҧсадгьыл еиқәхаӡом.
Аихатә ашәқәа еиҿаҳалоит,
Асапатқәа жьакцалоит.
Дунеи хьаа ҩналаӡом,
Адәы игәаҟуа иавахоит,
Уи еилкаашьа шамамеиҧш,
Агәы ахьаа ҩнаҵәаауеит,
Аҽкыдҟьара иунаҭозеи,
Гәы зызҭам зегь укәыршан,
Ҧси-бзеи еилых узрыхәаҧшуам,
Абз бааӡа еижьагазар
Адамра кәырша иахьчозеи?!
Ауоу ззырҳәо нҵәамҭароуп,
Аҵыхәтәантәи инаскьагамҭоуп,
Иҟаз данца иоуҳәозеи,
Иҟам дыҟан зубозеи,
Аҧшра зегьы ирылшаӡом,
Уи ачҳара иахылҵызоуп.
Ацәгьа ахала иааиуазар,
Абзиа мҩахугароуп.
Аихатә гәашәқәа еиҿаҳазар,
Асапатқәа ҿыхлатәуп,
Дунеи хьаа ҩналароуп,
Агәҭацәқәа ирҭалароуп.
Аџьарнҵа ииҭахыз,
Иаҳмаҳаз абзиароуп.
Амш сыцрыхоит акәкәы-акәкәыҳәа,
Ашә изхымҵыз аласбеиҧш.
Сгәы ннархоит амаҷ азыҳәа,
Хьаас иамаӡам са сҧеиҧш.
Схышә ҧызҽыз аҧша хага,
Суада иҩналон иқәҧаны,
Сыбла хызкуаз амрахәага,
Џьит ихәмаруан аҽӡаны.
Аҵых ҳәынҷа кыдҿаҳәалан,
Лацҳа мӡышәак еиҧш ишуан.
Сыҧхыӡ дунеи мцак ацралан,
Исызмырцәакәа ибылуан.
Аӡыркәиқәа згәы амца ҭыхоз,
Мҩак саныргон иахьцатәыз.
Зыц еихамгыло сзырҿыхоз,
Лажәкгьы ууан аҵых зтәыз.
Еикәшоз ҵхи мши рӡымлагара,
Саамҭа еикәагьежь ҧыххаа иргон.
Алухҩаҧшьаа аӡыӡлагара,
Аамҭа рыцҵас еиҟәнаршәон.
Амҩа ианысхьаз срышьҭанеиуан,
Иаазгаз акәын исызгоз.
Абҕь ҩеижьқәа ҵаҟа илеиуан,
Исыхьӡахуан амш ихәлоз.
Унапсыргәыҵа узаныҧшылар,
Уҭоурых зегь уа иануп.
Унапсыргәыҵаҿ ухьӡ анылар
Адунеи зегь уара иутәуп.
Узныҧшыло усахьа знухуа
Уҭоурых хсаала иагәаҵәоуп,
Умш-ахацрахәыц назҿухуа
Адунеи кәырша амаҟоуп.
Еҵәа-кыдшәа-блыццышә
камшәа,
Изыншәалаз хәышҭаароуп
Аҧша ҿаҭәҳәа амца анымшха
Иарцәартә иҟам еиниароуп.
Рыхсаала-ҩыраҿ амҩа еихысқәа
Ирықәло еилкаарак изыҧшуп,
Ахра ҿыӡәӡәа арҩаш ҭрысқәа
Инрыжьыз хәроушәа лаҧш рнуп.
Снапсыргәыҵа са сынхарҭа,
Сықә ахсаала сжьира аҟәых.
Сдоуҳа-рыцқьа-ҧшьа атәарҭа
Гәырҕьо исҧыло ацәгьа аных.
Сысас гәыцқьа игәырҕьаҿҳәаша
Сдоуҳа-ахац-маӡа иаҧшьу.
Саныҟамгьы сныжьқәа зҳәаша
Усхагылаз ҧсын сахьжу!
Снапсыргәыҵа сыхь зегь зну!
Аҧсҭазаара гәнаҳан
ишьҭысхырц саҿын.
Аҧсҭазаара раҳан
исзымго игатәын.
Храцәгьак саҿалан
сзымцар хьмыӡҕуп,
Саб гәышьа иҳәаҭҳа
илабашьа ихшьуп.
Аныҩбжь сардагәар
сҭахымызт, сышәшьы.
Аамҭалоуп, амра
азыҧхьакуам ашәшьы
Сгәаҵа иҭакнаҳау
асаркьалбжь галоит.
Цаншьҭахь узтәхәым
узҿыз дырххалоит.
Урҭ зегь гәырҩазгоит,
сыргоит сытҟәаны,
Ҽыхәамҩаск гәасҭоит
ицоит иҭҟьаны.
Сдоуҳа мҩас иашьаноу
аҽыхәа сацәшәоит,
Амҩан даҧылар
еилымгак иршәоит.
Сгәы ахәра ианхалаз
хәрыбҕьыц иазырҕьом.
Ахәра иамыргәаҟыц
Ахәрашәа идырҳәом.
Еиныҩуеит ажәытәи
аҿатәи рхыҧша,
Хҭарҧашк аҵыхәа
шьҭнахуеит аҧша.
Сгәакьакгьы дрыцуп
аҽыхәеи ахҭарҧеи…
Сықә маҿа шьҭызхыз
аҵеи дысшәырбеи!
Сымцароуп, сцароуп,
мҩас дахьырхәтәым.
Уқәымхар еиҕьуп
дунеик уахьатәым.
Сгәы ааҧсеитоуп, икамҳаӡеит,
Иансыцәкаҳа ирҟьашьуеит.
Ҽӡарҭас уадак иҩнамхаӡеит!
Схышә асаркьақәа ҧнаҽуеит.
Имцакызар амца сзырцәом,
Хьаашәк аҵоуп, шәынтә ихәуп.
Ахьаа ахьыҟоу амца ҿыцәом,
Иубыллакгьы аҽҳәа еиқәуп.
Шьыцра гәымхак ааигәа инеир,
Цәашьҵас амца ахала иакуеит.
Ҳажәлар маҷӡак иаагәаҭеир,
Рылҟьа шьанҵан еибакуеит.
Ан лыбжьоуп саркьалны иҭыҩуа,
Зны дмыткәмоуп зны дашәоуп.
Цқьеи-ҧшьеи ахьыҟоу
раҧхьа изныҩуа
Гәыҕра нымҵәоуп уи диашьоуп.
Сҽыҩ ркара, зхыҩ дыдымцоу,
Аҧхьахә уашьҭамлан иҧшоуп
Саб иеихымца акәицқәа
ирымцоу,
Уансыцәкамҳа снымҩа ҧшьоуп!
Мрамҩала мзамҩала
адунеи ду сахыкәшан
Ҟәырҷахак са истәу
збозар ҳәа сеимдон.
Ҵхыла сахьныҟәоз
акырџьара исықәшан
Амш сзыркараз ахықәаҿ саатәон.
Аҿыцрақәа уҳәеит ҳәа,
дунеи дук санымзи,
Ҽҧышәаран усгьы,
сызҵаз заҟараз,
Исазҳәаз дабаҟаз,
сызмыхәоз саҿымзи,
Дгьыл ҩны ныжьны
бахәаҧшьын сызҿаз.
Сықә дунеи сықәҵны
сабацо сзышьҭоузеи,
Исыҭаз зегь сыман
ажәытә сахьынхоз.
Аҕәра ахаӡамкәа
сеидру изышьҭоузеи,
Ҽыџьбарак гәасҭеит
сахьцаша зыӡбоз.
Аџьареиҧш еихыган
сиеҵәахә рымца
Иахылҵуаз лашарак
сахьан избон.
Нарҭаа инрыжьыз
иахылҵыз аҳәымца –
Сгәыҕрақәа еиҧызшьуаз
харантәгьы сарҧхон.
Агәашәқәа сызҭалоз
атуан дара рхала.
Иҩнызгоз сыздырам,
иҩназбоз рацәан.
Мрамҩала мзамҩала
сцон сара схала,
Исыҧхьоз дыздыруан,
сымҩашьо, Дынцәан.
Сыхь сынҩыла иаҧхьо дмаҷуп,
Зымҧыр ҧсаатәны ҵаҟа дтәоуп.
Абрыскьыл дызҳәынҷо даҷуп,
Ирашьгьы амҵәыжәҩақәа
ҧыҵәҵәоуп.
Азынџьырқәа рхьеҩбжь ааҩуеит,
Ахақәиҭра ҧахны изку.
Амшқәа рдаҟьа ҭоурых аҩуеит
Ҳақәхагыла ҳнапы зну.
Аршәаа иасуеит акаҧкаҧгьы,
Ашьха рықәцәақәа рыхь батәуп.
Ҳтәыла – ныхаҧшьа акәалаҧгьы
Маӡа нҭаршәны иҵәахтәуп.
Нарҭаа рангьы дҭынчым даара
Адунеи ду агәашәқәа атуеит.
Аҧсаа рашәа иаҵам хаарак,
Баша рхьаақәа рҵәахуеит.
Амҩанызаҩ уахь уабацои,
Амҩа шәарҭоуп рымҳәахьеи.
Аамҭа хьымӡа ҧырны ишҧацо,
Рашь мҵәыжәҩа ҧры мцахьеи.
Сбызшәа мнаҩыр,
сӡиас мҩасхоит,
Аҧша изымхынҳәу сагоит.
Саркьал шәаџьҳәа кнаҳа иастәхоит,
Бызшәа ҿыцны, нас сҵатәхоит.
