«Ҳаигәырӷьаны ҳҩызцәа ҳшәыдныҳәалоит Москва. Аҵыхәтәантәи аилатәара мҩаԥган 2021 шықәса декабр азы. Жәаҳәа­рада, аусура ԥкымызт, хара-харантәи аицәажәарақәа мҩаԥысуан, аусҳәарҭақәа рҽеимаданы русеицурала азҵаарақәа рҭыԥ иқәырҵон», – иҳәеит Алеқсандр Новак Аиҳабы­рабжьаратә комиссиа аилатәара аартуа.

Урыстәылатәи Афедерациа адгыларала Аԥсны асоциал-економикатә рҿиара ацхраара иазку Аинвест­программа инақәыршәаны апроектқәа нарыгӡоит. Ҳаԥхьаҟагьы Аинвестпрограмма еиқәыршәоуп. Аус адулоуп, ишьақәырӷәӷәоуп 2025 шықәсазынӡа Аԥсны асоциал-економикатә рҿиара иазку Аҳәынҭқарратә программа.

Новак иажәақәа рыла, Аҳәынҭпрограмма «еиднакылеит Аԥсны аекономика арҿиаразы, уи атәылауаа рыԥсҭазаара ахаҭабзиара аиӷьтәразы ахархәагақәа зегьы».

Урыстәылатәи Аԥснытәи аҩызцәа Аԥсни Урыстәылеи рзакәанԥ­­ҵарақәа реиҿыбаара ашьаҭала Урыстәылеи Аԥсни ирзеиԥшу асоциалтә, аекономи­катә қәыԥшылара ашьа­­қәыр­гылара апрограмма анагӡара аус адырулоит.

«Апрограмма анапы аҵаҩын ҳтәылақәа Рхадацәа – Владимир Путини Аслан Бжьаниеи реиԥыларақәа раан. Абарҭ адокументқәа шьаҭа ӷәӷәаны иҟоуп ахырхарҭақәа зегьы рыла ҳаизыҟазаашьақәа аԥхьаҟагьы рырҿиаразы, иара убас аринахыстәи ҳусура ахырхарҭақәа аԥырҵоит. Урҭ инхарҭәааны рынагӡара Аԥсны азы иаҳа акырӡа зҵазкуа апроблемақәа рҭыԥ рықәҵара иацхраауазароуп. Урҭ рымадоуп ааглыхратә аарыхра арҿиара, имаҷуи ибжьаратәуи абизнес, атуризм амҽхак ацҵара, аенергетикатә система аиҭакра», – иҳәеит Урыстәылатәи Афедерациа Аиҳабыра Рхантәаҩы ихаҭыԥуаҩ.

Уи ҷыдала иаҵишьит Аԥсны стратегиала иаҩызаны, иадгылаҩны иҟоу Урыстәыла Аԥсны инеишьҭар­гыланы ишарҿиауа политикала аицәажәара, адәныҟапо­литикатә, ахәаахәҭра-економикатә, акультуратә, агуманитартә еимадарақәа рганахьала аусеицура.

«Аполитикатә шәарҭарақәа шыҟоугьы, Аԥсны аҳәаанырцәтәи атәылақәа рҟны аимадарақәа шьақәнар­гылоит, иагьрыдгылоит, иақтивнатәуеит апарламент­бжьаратәи аимадарақәа», – иазгәеиҭеит Новак.

«Акыраамҭа аахыс Урыстәылатәи Афедерациа Аԥсны ацхыраара ӷәӷәа анаҭоит аҿиараҿы, адәныҟатәи аҩнуҵҟатәи ашәарҭарақәа рҭакс аҳәаақәа рырӷәӷәараҿы. Урыстәылеи ҳареи ҳусеицура алҵшәақәа урылацәажәар алшоит, хықәкы­латәи аусхкқәа рырҿиара инамаданы. Уахь иаҵана­­куеит акурорттә усхкгьы, ақыҭан­хамҩагьы, ааглыхрагьы. Асоциалтә хырхарҭала ахықәкы хада алыршоуп – ацхыраара рныруеит ҳтәанчаҩцәа. Урыстәыла акыраамҭа аахыс аусеицура иазку адокументқәа рҟны иарбоу ахыдҵақәа иааиԥмырҟьаӡакәа инанагӡоит. Аиҳабыраб­­жьаратә комиссиа абас иаармаҷны аилазаарала иахьатәи ҳаицәажәарагьы ишьақәнарӷәӷәеит азҵаарақәа шмаҷымхауа, аусхкқәа жәпакы ргана­хьала ҳусеицура шҳарҭбаауа. Азҵаарақәа рымҽхак ацҵара – ари шьҭа итрадициахеит, иҭышәын­тәалоу тенденциахеит», – иқәгылараҿы иазгәеиҭеит Аԥсны Аԥыза-министр Алеқсандр Анқәаб.

Аиҳабырабжьаратә комиссиа  XIX амш аусхәаԥштә аҟны иазбан 2023-2025 шықәсқәа рзы Аԥсны асоциал-економикатә рҿиара иазку Аинвестициатә программа апроект ахәаԥшра азҵаарақәа.

Аганқәа иара убас ирылацәажәеит аусҳәарҭақәа рыла русеицура, фымцала аибыҭареи Аԥсны инхо Урыстәыла атәылауаа пенсиала реиқәыршәареи рызҵаарақәа, иара убас Аԥсни Урыстәылеи реизыҟазаашьақәа рырҿиара иамадоу егьырҭ азҵаарақәагьы.

Аиҳабырабжьаратә комиссиа алахәылацәа анализ азыҟарҵеит абанктә усхки, аенергетикеи, аҳазалхреи, аекспорттә хлаԥшреи, авалиутатә, аинвес­тициатә закәанԥҵареи рганахьала атәылақәа рыҩбагьы рзакәанқәа реизааи­гәатәрала Урыстәылатәи Афедерациеи Аԥсны Аҳәынҭ­қарреи ирзеиԥшу асоциал-економикатә қәыԥшылара ашьақәыргылара иазку апрограмма ианагӡашьоу.

Аиԥылараҿы иазгәарҭеит азакәанқәа реиқәыршәара иазку апрограмма аусмҩаԥгатәқәа 45 рахьтә 16 шынагӡоу, убарҭ рыҩнуҵҟа ҩ-ганктәи аиқәышаҳаҭ­рақәа 5 уҳәа егьырҭгьы, амиграциеи, агәабзиара­хьчареи, аҵареи, ахсаалаҭыхреи, ашәах­тәқәҵареи рганахьала аусмҩаԥ­гатәқәа 8 рҭыԥ рықәҵара азҵаара ииаган 2023 шықәса ашҟа.

Аганқәа алацәа­жәеит Аԥсны фымцала аиқәыршәара аиӷьтә­разы «амҩатә хсаала». Уи иаҵанакуеит атәыла афымцатә цәаҳәақәа реиҭа­шьақәыргылара, економикала ишьаҭарку аҩаӡара аҟынӡа афымцамч атарифқәа рырман­шәа­лара, аенергетика иазку азакәанԥҵараҿы аиҭакрақәа ралагалара.

Аилатәара аихшьалақәа рыла анапы аҵаҩын «Аԥсны Аҳәынҭқарреи Урыстәылатәи Афеде­ра­циеи рыбжьара асоциал-економикатә усеицуразы Аиҳабыра­б­жьаратә комиссиа XIX аилатәа­ра Аԥка­анҵа».