Абри аныҳәамш ицазгәарҭарц ҳҵарауаа, арҿиара знапы алаку Д.Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аҿы еиҿыркааит аиубилеитә ныҳәамш.
Агәырӷьаратә ныҳәамш аартуа, апоет ауаажәларратә усзуҩы Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Рассоциациа аиҳабы Владимир Занҭариа дазааҭгылеит Нодар Ҷанба ирккаратә мҩеи, иуаажәларратә усуреи иаазыркьаҿны.
Дарбанзаалак арҿиаҩы иага дыхьӡырҳәагазаргьы, дҟаза дуӡӡазаргьы, апатриотизмра зегь раԥхьа имыргылозар ижәлар рыблаҿы днаӡаны дзыҟалом. «Нодар Ҷанба дыруаӡәкуп ажәлар рыбзиабара иаԥсахаз, Аԥсны аҵеицәа, Амилаҭтә хақәиҭратә қәԥара агәы ахьеисуаз, ахы ахьакуаз аԥсуаҭҵааратә центр ду аҟны, ҳажәлар рыԥсҭазаараҿ ароль ду назыгӡоз «Аидгылара» аҿар еидызкылоз аԥҵаразы ираԥхьагылақәаз дыруаӡәкуп ҳдирижиор ду. Ҳкультура ахаҿра, аҟазшьа адунеи зегь иазырҳахьоу иԥылара, 70 шықәса ихыҵра ҳара ныҳәа дук иаҳзаҩызоуп», иҳәеит Владимир Занҭариа. Амилаҭтә идеиа иахылҵыз аиҿкаара «Аидгылара» напхгаҩыс даҳҭеит, идыррақәеи, илшарақәеи хыс иҟаҵаны, акомпозитор Нодар Ҷанба. Конституциала ишьақәырӷәӷәоу, абиԥарақәа ршьала иаагоу Аԥсны аҳәынҭқарратә суверенитет аҵакы аиқәырхараҿы илиршаз даара ирацәоуп.
Аԥсны аҵеи хьӡырҳәага Нестор Лакоба еизарацыԥхьаӡа адгьылқәа рызҵаара ықәиргылон, иахьагьы уи азҵаара ихадоу зҵаароуп. Аханатәгьы Нодар Ҷанба «Аидгылара» аҟны иарӷьажәҩаны ивагылан Егры инаркны Ԥсоунӡа аиҳабацәа ҟәыӷақәа, Аԥсны иреиӷьӡаз аҿар. Ари аҭоурых зегьы агазеҭ «Аидгылара» аҿы иануп, Руслан Гәажәба иаҳзеиқәирхан иҳамоуп, шәҟәны иҭыжьзаргьы ахәҭоуп», – иҳәеит Владимир Занҭариа.
Нодар Ҷанба иусураҿы аҭыԥ ду ааннакылоит Владислав Арӡынба инапынҵала 1991-1996 шықәсқәа рзы Аԥсны аҵареи акультуреи рминистрс иҟазаара. Уи ирҿиаратә нысымҩа ҳазхьаԥшуазар, иԥсадгьылаҿ ыиоуз амузыкатә ҵара азмырхакәа дцоит Москва, далгоит еицырдыруа Москватәи аконсерваториа ахортә дирижиорра аҟәша. Анаҩс, илшара зегь адиҵоит иахьа дызхагылоу ахортә капелла. Аҵак ду амоуп Аԥсны анҭыҵтәи иусура. Алегендатә ҟазшьа аиуит Алада Кореиа 1995-2000 ш. рзынӡа напхгара ззиуаз Сеултәи асимфониатә оркестри, Кореиатәи афилармониатә оркестри. Убри аамҭазы аԥсуа композитор, адирижиор Нодар Ҷанба ианаршьеит Кореиатәи аҳәынҭқарратә университет апрофессор ҳәа ахьӡ ҳаракы. Шаҟа мҵәыжәҩада ҳарԥыруаз Кореатәи ахортә коллектив аԥсуа жәлар рашәақәа ахьынарыгӡоз. Иазгәаҭатәуп Аԥсны акапелла, Нодар Ҷанба Кореиа иусура аамҭазы Нора Аџьынџьал напхгара шазылуаз, қәҿиаралагьы лус шыналыгӡоз. Ааигәа иаԥҵан Баграт Шьынқәба ирҿиара аиқәырхаразы афестиваль уи есышықәсатәи фестивальхоит, напхгаҩыс даҭоуп Нодар Ҷанба.
Иара напхгара зиҭо Аҳәынқарратә хортә капелла рҟазара аадырԥшхьеит Урыстәылеи, Европеи иреиӷьӡоу аконцерттә залқәа рҟны. Авторс дрымоуп хыԥхьаӡара рацәала ахортә, асимфониатә, афортепианотә рҿиамҭақәа. Иаԥиҵеит март 16 – 1993 шықәсазтәи ҳатрагедиатә мшы иазкны ареквием апоетесса Гунда Сақаниаԥҳа лажәақәа рыла.
Ирацәоуп, ишьардаӡоуп иналукааша акультура аусзуҩы, аҟазаратә ҭҵаарадыррақәа рдоктор, Парижтәи аҭҵаарадыррақәа ракадемиа «Арарат» алахәыла-корреспондент, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет апрофессор Нодар Ҷанба изуҳәаша.
Аиубилеитә ныҳәамш аҿы адныҳәаларақәа рыла иқәгылеит апоет Октаи Чкотуа, аҟазараҭҵааҩ Алла Оҭырба, Олег Дамениа. Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет аректор Алеко Гәарамиа иҟаиҵаз адныҳәалара даԥхьеит апоет Алхас Чхамалиа. Геннади Аламиа, Леуан Миқаа, Анзор Мықәба, Светлана Қорсаиа, апоетцәа Анатоли Лагәлааи, Гәында Сақаниа-ԥҳаи рыԥхьеит акомпозитор изкны иаԥырҵаз рхатәы жәеинраалақәа. Аԥсуаҭҵааратә институт аусзуҩы Алина Ачба адныҳәалара ҟаҵо аиубилиар ианалшьеит ҳамҭас ахҭырԥа шкәакәа.
Аҵыхәтәан Нодар Ҷанба еизаз зегьы иҭабуп ҳәа реиҳәеит.
Аха, ари ала инымҵәеит аиубилиар имшираз еиҿкааз аусмҩаԥгатәқәа. Ахәылԥаз Р.Гәымба ихьӡ зху аҳәынҭқарратә филармониаҿы имҩаԥган аконцерт. Аԥсны Ахада иҟаиҵаз адныҳәалара даԥхьеит Аԥсны акультура аминистр Даур Ақаҩба. Амузыкатә хәылԥазы аартын Альдона Цкәуа иналыгӡоз ароманс «Ашәҭыц» (ажәақәа Б. Шьынқәба) ала. Иара убас, ахәаԥшцәа гәахәарыла ирзыӡырҩит Нодар Ҷанба иромансқәа Дмитри Гәлиа, Саида Делба, Гәында Сақаниа, Анатоли Аџьынџьал ражәеинраалақәа ирылхны иаԥҵаз. Наталиа Милованова лажәеинраала «Меланхолиа» иалху ароманс нарыгӡеит Альдона Цкәуеи, Нана Черқьезиеи.
Уи ашьҭахь асцена рыҭан ахортә капелла анагӡаҩцәа, амилаҭтә-патриот ашәақәа аҳра руан асценаҿы. Инарыгӡеит Аԥсны Афырхаҵа Мушьни Хәарцкьиа изкыз ашәа. Адирижиорцәа Барас Кәыҿбеи, Мадина Чачхалиеи рнапхгарала.
Аиубилеитә хәылԥазы хыркәшо асценахь даарыԥхьеит аиубилиар. Аиԥырҵра зҭахымыз ахәаԥшцәа рҿаԥхьа иқәгылеит Нодар Ҷанбеи Виолетта Маани, ансамбль иалоу ашәаҳәаҩцәеи.
Наира Сабекиа


